Značaj obrazovanog kadra u oblasti turizma i hotelijerstva
Edukovati kadar za izgradnju, opremanje i organizaciju svih vrsta smještaja, te gastronomiju, koja uz naše etno običaje, manifestacije i sadržaje postaje naš turistički brend
Turizam je rastući grana privrede na ovim prostorima. Ponuda i potražnja na prostoru Bosne i Hercegovine često nije u adekvatnom omjeru. Samo sa obrazovanim kadrom možemo se pozicionirati na tržištu. Time možemo osigurati da ono što imamo za ponuditi u turističkoj ponudi, sa posebnim naglaskom na hotelijerstvo i ugostiteljstvo, prati potražnju domaćih i stranih turista.
Piše: Doc.dr Mirjana Delić-Jović dekan Fakulteta za turizam i hotelijerstvo, Univerziteta za poslovne studije u Banjoj Luci.
Biografija:
Doc.dr Mirjana Delić-Jović dekan Fakulteta za turizam i hotelijerstvo, Univerziteta za poslovne studije u Banjoj Luci, doktor ekonomskih nauka. Druga oblast istraživanja ali i obrazovanja, magisterija i doktorskih studija su joj poljoprivredne nauke, uža oblast Hrana i ishrana. Autor je brojnih naučnih i stručnih radova, učesnik i organizator naučno-stručnih skupova i član uređivačkog odbora časopisa “Poslovne studije”.
Turizam je u današnje vrijeme izrazito dinamičan sektor i predstavlja brzorastuću granu privrede. Makroekonomski uticaj turizma doprinosi ciljevima rasta i stvaranja novih radnih mjesta, kako u Evropi i regionu, tako i u Bosni i Hercegovini. Potreba za obrazovanjem kadrova iz oblasti turizma i hotelijerstva javlja se radi bitnih promjena na globalnoj privrednoj sceni našeg regiona, a to su: pojačana zainteresovanost savremenih turista za potencijale kojima raspolaže Bosna i Hercegovina kao što su (prirodni resursi, nekontaminirana životna sredina, potraga za zdravom hranom, pitkom vodom i bogatim biodiverzitetom). Kako je turizam, a uz njega hotelijerstvo i gastronomija, privredna grana koja je u stalnom usponu, neadekvatnost kadrova koji rade u ovoj oblasti postaje sve veća kočnica daljeg razvoja i uključivanja BiH i RS u turističke tokove regiona i Evrope. Obrazovanje kadrova koji će moći prepoznati naše turističke prednosti, pretvoriti ih u kvalitetne turističke proizvode, promovisati i prodati, je nešto što je prijeko potrebno i što može postati generator održivog razvoja na duži period.
Poseban značaj visokog obrazovanja iz oblasti turizma ogleda se u slijedećem: sticanje znanja, sposobnosti i vještina za obavljanje operativnih, taktičkih i strategijskih menadžerskih poslova u području organizacije turističkih putovanja, upravljanja turističkom destinacijom, razvojem i upravljanjem turističkim proizvodima, razvojem i upravljanjem turističkih resursima, te upravljanjem turističkim potencijalima u skladu sa održivim razvojem. Visokoobrazovani kadrovi iz ove oblasti su, takođe, osposobljeni da upravljaju i turistički eksploatišu turističko i kulturno nasleđe, rukovode turističkim agencijskim poslovanjem, razvojem različitih oblika turizma (seoskog, lovnog, ribolovnog, sportsko-rekreativnog, kongresnog, kulturnog, gastronomskog i dr.). Bave se još i turističkim marketingom, upravljanjem turističkim događajima (manifestacijama) i drugim menadžerskim poslovnim funkcijama u okviru malih, srednjih i velikih poslovnih sistema privređivanja u turizmu, a u skladu sa domaćim i međunarodnim standardima.
Obrazovanje i stručno osposobljavanje kadrova iz oblasti Hotelijerstva ima za cilj da pruži budućim studentima teorijska i praktična znanja, koja će efikasno primjenjivati u procesu organizacije, upravljanja i realizacije hotelskih operacija u savremenim hotelima, motelima i svim drugim oblicima organizovanja, koji se po zakonu i naučnoj klasifikaciji ubrajaju u hotelijerstvo. Kroz kvalitetnu stručnu praksu tokom studija studenti treba da razviju praktične sposobnosti, koje će im stvoriti preduslove za uspješno planiranje, organizovanje, nadgledanje i kontrolisanje operacija u svakom sektoru u hotelu.
Dio ove oblasti svakako čini i restoraterstvo, te su i u ovoj oblasti potrebni kvalitetno edukovani kadrovi. Studije restoraterstva imaju zadatak da pruže budućim studentima teorijska i praktična znanja vezana za planiranje, organizovanje, rukovođenje, koordinaciju i kontrolu proizvodno-uslužnih procesa u savremenim restoranima, barovima i svim dugim oblicima organizovanja koji se po zakonu i naučnoj podjeli ubrajaju u restoraterstvo. Tako edukovani kadrovi dobijaju savremena znanja vezana za planiranje i formiranje ponude, sanitarne mjere, menadžment hrane i pića i gastronomski menadžment, a koja će im koristiti za upravljanje restoraterskim objektima, te ih osposobiti za oblikovanje ponude hrane i pica, u skladu sa zahtjevima i potrebama sve kompleksnijeg turističkog tržišta.
Gastronomija u stručnom i naučnom smislu, dobija sve više na značaju, ali i na potražnji u smislu obrazovanih kadrova. Značaj obrazovanja ovih profila ogleda se u tome što edukavano osoblje uz sva potrebna teorijska i praktična znanja, vezana za planiranje, organizovanje, upravljanje i rukovođenje procesima i operacijama, biva stručno osposobljeno i u proizvodnji zdravstveno bezbjedne, nutritivno sačuvane i estetski servirane hrane u turistickom ugostiteljstvu. Pri tome će savladati znanja koja će omogućiti turističku valorizaciju autentičnih regionalnih proizvoda i jela, ali i savladati znanja iz gastronomskog menadžmenta, tehnologije pripreme jela, nutricionizma i savremene ishrane, gastronomije, planiranja i formiranja gastronomske ponude, sprovođenja sanitarnih mjera i bezbjednosti, kako hrane, tako i zaposlenih, menadžmenta hrane i pica, te se u potpunosti osposobiti za upravljanje kuhinjama, komercijalnih i subvencionisanih ugostiteljskih objekata različitog tipa i kapaciteta.
Fakultet za turizam i hotelijerstvo
S ponosom možemo istaći da smo jedini specijalizovani Fakultet za turizam i hotelijerstvo u Bosni i Hercegovini, sa studijskim programima (smjerovima): turizam, hotelijerstvo, gastronomija i restoraterstvo, u sastavu Univerziteta za poslovne studije u Banjaluci. Na našem Fakultetu obrazujemo kadrove prvog ciklusa akademskih studija i drugog ciklusa (master studija) sa sva četiri gore navedena studijska programa, a trenutno smo u procesu licenciranja i trećeg ciklusa (doktorskih) studija. Veoma važnim smatramo treći ciklus studija na ovom Fakultetu, jer bi, takođe, bio jedinstven u Bosni i Hercegovini, a na taj način bismo i sami proizvodili i širili naše kadrovske kapacitete, koji bi kasnije kvalitetno obrazovali studente nižih nivoa studija.
Naši studenti se obrazuju u odnosu na stvarna turistička kretanja i prateće elemente: izgradnju, opremanje i organizaciju svih vrsta smještaja, te gastronomiju, koja uz naše etno običaje, manifestacije i sadržaje postaje naš turistički brend. Studenti su u centru naših strateških programa, tako da profesori preuzimaju veliku odgovornost za njihovo obrazovanje, razvoj preduzetničkog duha i osposobljavanje za prepoznavanje promjena iz okruženja. Tako, studenti imaju priliku da te promjene pretvore u svoje šanse i priliku za razvoj grada, regije i države. U skladu s tim, na Fakultetu za turizam i hotelijerstvo napravljen je izbor predmeta i okupljeni su najkvalitetniji kadrovi iz okruženja iz ove oblasti, ali i sopstveni kadrovi, koji se kontinuirano usvršavaju, kroz naučno-istraživački rad.
Ciljevi studijskih programa
Na Fakultetu za turizam i hotelijerstvo, Univertiteta za poslovne studije su: razumijevanje ambijenta u kome se razvija savremeni turizam i ugostiteljstvo, kako bi se studenti uspješno uključili u rad nakon diplomiranja, osposobljavanje za sve vidove preduzetništva, kao što su preduzetnik pionir, preduzetnik maher, preduzetnik strategy i preduzetnik trener. Obezbjeđenje pristupačnog, dostupnog, visokokvalitetnog obrazovanja u skladu sa potrebama domaćeg i inostranog okruženja i studenata, je takođe, jedan od bitnih ciljeva, kao i obezbjeđenje odgovarajuće osnove za dalje usavršavanje, na master studijama.
Model studijskih programa
Studijski programi Turizama i hotelijerstva moraju biti sastavljeni od predmeta koji turizam tretiraju kao globalnu društveno-ekonomsku pojavu i proces, a hotelijerstvo kao, osnovnu materijalnu bazu, za razvoj uspješnog turizma. Sa sigurnošću možemo reći da takav model studija realizujemo na Fakultetu za turizam i hotelijerstvo na našem Univerzitetu. Osim teoretske, nastava se izvodi kroz vježbe i praktičan rad u turističkim i ugostiteljskim preduzećima, gdje se savladavaju osnovne vještine i poslovne operacije kojima će svršeni studenti rukovoditi po završetku studija. Programi obezbjeđuju realnu osnovu za obavljanje prakse i van zemlje u vrijeme, ali i van turističkih sezona. Terenske vježbe i studijska putovanja, učešće u organizacijama turističkih manifestacija, su takođe sastavni dio realizacije nastave u cilju sticanja praktičnih znanja i lakšeg uključenja u proces rada po završetku studija. Veoma je značajno i učešće studenata na naučnim skupovima i turističkim manifestacijama. Sav program je usmjeren na osposobljavanje studenata za životni poziv i aktivno učešće u svim poslovima u oblasti turizma, kako u u ugostiteljsko-turistickim preduzećima, tako i društveno-političkim zajednicama i stručnim udruženjima i udruženjima građana, čije je polje interesovanja turizam i ugostiteljstvo.
ZAŠTO OBRAZOVANI KADAR U OBLASTI TURIZMA I HOTELIJERSTVA?
1. Zbog pojačanog interesovanja turista za naš region, što otvara nova radna mjesta,
2. Zbog nedostatka kadrova iz ove oblasti, jer nismo ranije imali studije ovog profila,
3. Zbog Globalizacije koja se sve više odražava i na privredu Bosne i Hercegovine,
4. Zbog interdisciplinarnosti studija i mogućnosti korištenja stečenih znanja u širem regionu,
5. Zbog aktuelnosti i atraktivnosti poziva, koji sve više privlači mlade kadrove, kojima ranije jezičke barijere nisu više prepreka,
6. Zbog toga što ove oblasti ranije nisu imale osnovne i master studije, te se osjeća nedostatak kadrova na svim nivoima.
